POMPADOUR - Krótka lekcja historii

11 kwietnia 2019


Rok temu sędziowałam w Barber Battle. Była to pierwsza tego typu „bitwa” w Polsce. Na tapecie był Pompadour i jego poprawne wykonanie. Pamiętam, jak wiele dyskusji i kontrowersji towarzyszyło temu konkursowi, właśnie ze względu na wybór fryzury. Pytania płynęły ze wszystkich stron. Jak wygląda „prawdziwy” Pompadour? Czy jest strzyżeniem czy tylko uczesaniem? Czy może mieć przedziałek czy też nie? Czy ma jakieś cechy charakterystyczne, które muszą być uwzględnione w cięciu czy ich nie ma? Wiele z tych pytań pozostało bez odpowiedzi, a sam regulamin nie precyzował jak powinien wyglądać konkursowy Pompadour. 



W mediach społecznościowych co rusz wybucha inna „bitwa”, ta na słowa, a zaangażowanie w dyskusję czym Pompadour jest, a czym nie jest, budzi mój szczery podziw. W przeciwieństwie do Barbers Battle w tych „fejsbukowych bitwach” nie ma zwycięzcy, a kwestia Pompadoura wciąż pozostaje nierozstrzygnięta. Dlatego sama postanowiłam przeprowadzić małe śledztwo i dowiedzieć się czym tak naprawdę ta kultowa fryzura jest i dlaczego wokół niej narosło tyle mitów i emocji.

HISTORIA


Wybór tego cięcia do barberskich zmagań nie był przypadkowy. Pompadour to jedna z najbardziej klasycznych fryzur, której historia sięga aż XVIII w. Jednak jej rodowód może nieco zaskakiwać. Niewielu barberów wie, że początkowo Pompadour wcale nie był strzyżeniem męskim tylko upięciem i to w dodatku damskim!



Zapoczątkowała go budząca wiele kontrowersji Markiza de Pompadour, faworyta francuskiego króla Ludwika XV. Jej kolorowa osobowość i niebywała charyzma zawładnęły sercem (i nie tylko:) ) ówczesnego monarchy. Kreatywność i inteligencja markizy wyrażały się poprzez wspaniale utkane intrygi ale również poprzez niezwykłą garderobę. Była ona trendsetterką swoich czasów, a jej stylówkę można skomentować tylko w jeden sposób „było na bogato”!
To właśnie ona zapoczątkowała modę na wysoko podniesione nad czołem i upięte na czubku głowy włosy.

Jej pomysł okazał się nieśmiertelny, ale w miarę upływu lat upięcie to  zaczęło się przekształcać. Stało się zdecydowanie luźniejsze, bardziej romantyczne, a włosy były celowo rozburzone. Kobiety nosiły tą fryzurę dumnie, za pewną nonszalancją gdyż była ona wyrazem rodzącej się kobiecej niezależności. W Europie w XIX i XX w. charakterystyczna była dla rozmarzonych kobiety secesji, natomiast w Ameryce Gibson Girls (ucieleśnienie amerykańskiego ideału kobiecego piękna) nie wyobrażały sobie partyjki tenisa bez idealnie wyczesanego Pompadoura.

Gibson Girl


W latach 40 stych XXw. Gibson Girl transformowały w Pin Up Girls, a te ponownie zmieniły wygląd pompadourowego upięcia i to właśnie w tym momencie zaczyna się również historia męskiego Pompadoura.

Pin Up Girls mocno tapirowały i wywijały do tyłu grzywkę, a boki zaczesywały do góry i układały je w tzw. pin up rolls. To właśnie tym upięciem inspirował się Elvis Presley kreując swoją niezapomnianą fryzurę, która nie dość, że stała się kultowa, to zapoczątkowała erę męskiego Pompadoura na całym świecie.


OLD SCHOOL POMPADOUR


Wszystkie moje tropy prowadzą właśnie do Elvisa i to kształt jego fryzury wydaje się być tym najprawdziwszym z prawdziwych. Choć z biegiem lat również on zmodyfikował swoje uczesanie to wciąż można było wskazać kilka charakterystycznych cech. Przede wszystkim długa, wysoko podniesiona, i wywinięta do tyłu grzywka, często ozdobiona niedbale wypadającym pasmem, które doprowadzało kobiety do granicy obłędu. Włosy na bokach również były długie, zaczesane do tyłu lub w kierunku szczytu głowy. Grzywka i boki zazwyczaj tworzyły jedną bryłę choć bywały też oddzielone (wtedy boki szły do tyłu, a na Pompadurze tworzyły się przedziałki).



W ekspresowym tempie Pompadour stał się symbolem lat 50. i był przypisany do fanów muzyki Rockabilly, którego najbardziej znanymi przedstawicielami byli Elvis Presley oraz Johny Cash (który zresztą Pompadoura również nosił). W ślad za nimi poszła niemal cała „młoda” Ameryka. Zbuntowana młodzież, nakręcona przez rock’n’roll’a, zakochana w Jamesie Deanie, zrzuciła dobrze skrojone, grzeczne garniturki i zakrywające kolana spódnice i przerzuciła się na jeansy, skórzane kurtki i seksowne, opinające ciało ołówkowe spódnice. Wisienką na męskim torcie stylu był ociekający brylantyną lub woskową pomadą Pompadour.


ZMIANY, ZMIANY, ZMIANY


Jak każda fryzura, klasyczny Pompadour zmieniał się i ewoluował. Różne subkultury nadawały mu nowe cechy, sposoby czesania lub układania i w konsekwencji nowe nazwy: Elephant’s Trunk, Ducktail, Quiff.

Sam Elvis zmienił swoją fryzurę w latach 70. i pod koniec swojego życia dostosował Pompadoura do obowiązującej wówczas mody. Jego fryzura stała się pełna (od tapirowania i lakieru), włosy nad karkiem znacznie się wydłużyły, a całości dopełniały bokobrody. Schyłek jego życia był też schyłkiem popularności „klasycznego" Pompadoura.


MODERN POMPADOUR

Jak wygląda współczesny Pompadour? Właściwie nie wiem jak odpowiedzieć na to pytanie…Ech…gdyby powstała encyklopedia fryzur lub inna barberska biblia, w której każda fryzura byłaby dokładnie opisana, gdyby były zasady, które pozwalają nazwać jakąś fryzurę klasyczną lub wariacją na temat, moje zadanie byłoby zdecydowanie łatwiejsze, ale niestety (a może raczej -stety) nie ma jednej prawdy o Pompadourze czy innych fryzurach.

Modern Pompadour to dla mnie mieszanka wszystkiego ze wszystkim. Nie ma zasad, nie ma reguł, jest tylko wyobraźnia. Czyli dokładnie to czym kierowała się Madame Pompadour wymyślając swoje słynne, damskie upięcie.

Skoro najwybitniejsze uczesanie, a później fryzura powstały z wyprzedzającej swoje czasy wyobraźni to dlaczego my próbujemy zamykać coś w ramy i z takim uporem i niezwykłą zaciekłością walczymy na barberskich grupach by udowodnić , że coś Pompadourem nie jest?

Fryzjerstwo klasyczne czy fryzjerstwo współczesne wciąż pozostaje fryzjerstwem, więc dlaczego klasyczna fryzura noszona przez Elvisa ma prawo nosić miano Pompadoura, a jego współczesna wersja w której boki nie są już tak długie długie lub mają fade’a, już nie?

Patrząc jak na przestrzeni lat Pompadour ewoluował i jak z damskiego upięcia stał się męskim strzyżeniem jestem gotowa pozbyć się napinki i uznać, że wszystko co ma wysoko podniesioną grzywkę, zaczesaną do tyłu zalicza się do fryzur typu Pompadour.

Pokusiłabym się ewentualnie o stworzenie dwóch kategorii OLD SCHOOL i MODERN. Tylko czy aby napewno wiemy co wrzucić do kategorii old school? Czy jesteśmy wstanie wskazać jedną konkretną fryzurę, jedno konkretne strzyżenie, które godnie będzie reprezentować klasyczne fryzury lat 50.? Czy jesteśmy w stanie stworzyć fryzurę modelową i kto miałby to zrobić? I finalnie czy za Pompadoura uznamy strzyżenie męskie czy damskie upięcie?



Po przeczytaniu wielu artykułów, obejrzeniu setek zdjęć, analizując etymologię nazw stwierdzam, że czas najwyższy pogodzić się z tym, że każda fryzura, która ma podniesioną wysoko nad czołem grzywkę to Pompadour, ale do kategorii OLD SCHOOL wrzuciłabym Pompadoury lat 40-60. Czyli te miękkie, długie fryzury z wysokimi grzywkami, długimi bokami, bez przedziałka lub z. Klasycznie wyczesane grzebieniem, tłuste od pomady lub pozbawione produktu, tworzące spójną bryłę.

Do kategorii MODERN wrzuciłabym natomiast wszystkie pompadourowe męskie fryzury zaczynające się od lat 70. Wszelkie wariacje na temat, te z długimi tyłami i te ze skin fade’ami, farbowane i naturalne, te oparte na Flat Topie i te z przedziałkiem, wszystko co ma podniesioną grzywkę. Choć ostatnie zdanie jest już dość ryzykowne bo wkracza na teren innej fryzury zwanej Quiffem i tu rodzi się kolejne pytanie czy Quiff jest Pompadourem? (o tym w następnym artykule)

Dodam jeszcze, że słownik Oxford Dictionaries podaje, że Pompadour jest fryzurą bez przedziałka. Idąc tym tropem musielibyśmy uznać, że to co nosił na swojej głowie Elvis Pompadourem nie było…Czy jesteśmy na to gotowi?



POLECANE PRODUKTY




Autorka: Patrycja Besaha - Jedna z najbardziej rozpoznawalnych kobiet polskiej sceny barberskiej. Właścicielka Petit Pati Barber Shop, oraz organizatorka szkoleń w Petit Pati Barber School. Ambasadorka marki Freak Show.

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

1 komentarze

  1. Hej zapraszamy do nas na fb :)
    https://www.facebook.com/EversunGdansk/
    #Promocja 1000 zł = 3% #rabat na meble fryzjerskie.

    OdpowiedzUsuń